Uzuuuuun bir aradan sonra, işte Tam Yeri Tam Zamanı! Haydi, doğaya koşun:)
Kısa bir tanıtım belgeseli ile başlayalım yazımıza:
Şimdi de biraz temel bilgi:)
Longoz Nedir?
Longoz, genellikle denize doğru akan derelerin taşıdıkları kumların denize ulaşamadan kıyıda birikerek set oluşturması ve dere ağzını kapatması sonucu suyun bulunduğu yerde birikmesiyle oluşan nadir rastlanan deniz seviyesinin altında oluşmuş orman ekosistemleridir. Yüksek râkımlardan akarak gelen nehir suları, denize dökülemeden sıfır râkıma indiğinde şişer ve bölgede de geniş bir alan varsa göl oluştururlar. Bu göller zamanla nehrin taşıdığı alüvyonlarla dolar, önce zengin bir bitki örtüsü ardından da gür ormanlar oluşturur. Longozlar, Su Basar Ormanları olarak da bilinirler.
Longozların devamlılığı için en temel koşul, suyun bol olma devamlılığı olmasıdır. Yeryüzünün en kırılgan varoluşlarından biri olarak longozlar, kendilerini besleyen derelerin kuruması veya taban suyu seviyesinin düşmesi halinde yok olmaya mahkûm olan ormanlardır.
Kış
ve ilkbahar mevsimlerinde sularla kaplı olan, yaz ve sonbahar mevsimlerinde ise
suyu kısmen çekilmesine rağmen taban su seviyesi yüksek olan longozların toprakları,
mineral ve organik madde yönünden oldukça zengindir. Longozlar her mevsim, karakteristik
dişbudak ve kızılağaç gibi ağaç türleri ve göl soğanı, su menekşesi gibi bitki
türleri ile karaleylek, balıkçıl kuş gibi zengin bitki örtüsü ile birçok canlıya
ev sahipliği yapar.
Ülkemizde:
· İğneada (Kırklareli),
· Acarlar (Sakarya)
· Sarıkum'daki (Sinop)
longoz
niteliğine sahip ormanların küçük kalıntıları kalmıştır. Bunların dışında
yeterli büyüklük ve kapalılığa sahip alüvyal-subasar orman kalmamıştır. Bu
nedenle elimizde kalan son longoz ormanlarının varlıklarını sürdürmeleri çok
önemlidir.
Karacabey Longozu
Bursa'dan gelen Nilüfer Deresi ile Uluabat Gölünden çıkan Ulubat Deresi ve Susurluk'tan gelen Susurluk Çayı, Karacabey sınırlarındaki Boğazköy ile Yeniköy (Bayramdere) Mevkii arasında birleşerek Koca Çay adını aldıktan sonra büyük bir delta oluşturarak Marmara Denizine dökülmektedir.
Burada
tatlı su ve deniz balıkların yaşayabildiği lagün gölleri ile Türkiye’nin en
önemli su basar ormanlarından biri olan Karacabey Longoz Ormanları yer
almaktadır. Karacabey Longozu, dünyada
sayıları bir elin parmaklarını geçmeyen, Türkiye'de ise 4 longoz ormanı
arasında namı en az olanıdır.
Susurluk
Çayı, denize döküldüğü yerde şişip, sağında Arapçiftliği adı verilen solunda da
Dalyan Gölü adı verilen iki adet göl oluşturmuştur. Florası ve faunasıyla olağanüstü
güzellikteki Karacabey Longozu ise Dalyan Gölü’nün kıyısında yarı bataklık bir
alanda oluşmuştur.
Bugüne kadar 217 farklı türde kuşun tespit edildiği Karacabey Longozu; Kıyı Çamur Çulluğu, Küçük Su Çulluğu, Sürmeli Kervan Çulluğu, Sürmeli Kız Kuşu, Sürmeli Kum Kuşu, Büyük Kum Kuşu, Yılan Kartalları, Yalı Çapkını, Ak Pelikan, Ak Sırtlı Ağaçkakan, Ak Kuyruklu Kartal, Kızıl Sırtlı Örümcek Kuşu, Bıyıklı Ötleğen, Hazar Sumrusu, Kuğu, Gri Balıkçıllar gibi nadir görülen birçok canlıya ev sahipliği yapmaktadır.
Bahar
mevsiminde özellikle Nisan ve Mayıs aylarında su yüzeyini nilüfer çiçekleri kaplamaktadır. Bahar aylarının mor rengiyle bir
diğer önemli bitkisi ise karabaş otlarıdır.
Ayrıca, toprak içinde, yaprak aralarında, su kenarlarında, ağaç kütüklerinin üzerinde
çeşit çeşit mantarlar da bulunmaktadır.
Yörükler tarafından ormana salındığına inanılan yabani atlar da longozu çeşitli bölgelere ayırarak yaşamlarını
koloniler şeklinde sürdürmekteler. Sincaplar,
çeşitli sürüngenler, kör yılan da longozun ev sahipliği
yaptığı canlı türleri arasındadır. Köylülere ait mandalar, yaz mevsiminde buradaki göllerde serinlemektedir.
Ülkemiz coğrafyasında sulak alanları, ırmakları ve verimli topraklarıyla ön plana çıkan Karacabey’deki ekolojik sistem, başta Nilüfer Çayı olmak üzere Susurluk Irmağında yaşanan aşırı kirlilik ve kimyasal atıklar nedeniyle önemli ölçüde tahribata uğramıştır. Bölge, Korunacak Sulak Alan statüsüne alınmış ancak deltadaki aşırı kirlilik sudaki oksijeni de yok ettiğinden canlıların üremesi ve barınması özlenen düzeye ulaşamamıştır. Longoz ormanları ile çevresindeki lagün göllerinin tüm değerleri ve güzellikleriyle gelecek nesillere doğal miras olarak kalması amacıyla bunları koruma şemsiyesi altına alacak projeler üretilmeye başlanmıştır. Projeler hayata geçirildiği takdirde, bu doğal zenginlik bölgesi yürüyüş yolları, gözlem kuleleri, kütük evler, çadır kent, atış poligonu, kafeterya tarzı alanları içeren yerli ve yabancı turizm açık Koruma Öncelikli Orman ve Milli Park haline getirilecektir. Avlanmanın yasak olduğu longoz, Yaban Hayatı Geliştirme Sahasında bulunmakla birlikte bölgenin Ramsar Sözleşmesi’ne alınması için çaba harcanmaktadır.
Aklımda yeni yerler var, en kısa zamanda yeniden görüşeceğiz!
Referanslar:
- Bursa Büyükşehir Belediyesi Basın Bülteni: http://www.bursa.bel.tr/?bolum=haber&id=16800
- Karacabeyli doğa fotoğrafçısı Alper TÜYDEŞ bölgede aktif bir şekilde fotoğraf çekmekte olup Bursa Tayyare Kültür Merkezi'nde açtığı Karacabey Longozu Diye Bi Yer Var başlıklı fotoğraf sergisi sayesinde longozu Bursalılarla tanıştırmıştır: http://www.karacabeyblog.com/?cat=21
- İstanbul Halk Tiyatrosu oyuncularından Cem DAVRAN, Erkan CAN, Bahtiyar ENGİN ve Faruk AKGÖREN gibi ünlü isimlerin yer aldığı Karacabey Longozuna ait tanıtım videosu:
